بررسی امنیت غذایی در نواحی شهری و روستایی استان البرز

از اساسی ترین و ابتدایی ترین نیازهای بشر، نیاز به تغذیه سالم و امنیت غذایی است. با افزایش روزافزون جمعیت و تقاضای غذا، مشکلاتی برای تامین غذا ایجاد شده است. امنیت غذایی زمانی وجود دارد که همه مردم در تمام اوقات به غذای کافی، سالم و مغذی برای تامین نیازهای تغذیه ای و اولویت های غذایی خود، دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی امنیت غذایی در نواحی شهری و روستایی استان البرز انحام شده است. روش تحقیق آن از نوع توصیفی ـ همبستگی و علی مقایسه ای بوده و به روش پیمایش انجام شده است. روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی چند مرحله ای با انتساب متناسب بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه خانوارهای شهری و روستایی(719,464n=) استان البرز بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 384 خانوار تعیین شد.. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه ای شامل شش قسمت: 1- اطلاعات شخصی،اجتماعی و اقتصادی ،2- دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذا، 3- بیماری خانوار، 4- آگاهی تغذیه ای، 5- سازه های ترویجی، 6- تنوع رژیم غذایی و وضعیت امنیت غذایی خانوارها بود. روایی ابزار تحقیق توسط پانل متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه های تربیت مدرس و تهران بررسی و مورد تایید قرار گرفت. پایایی و قابلیت اعتماد ابزار تحقیق (پرسشنامه) با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ کل 74/0 به دست آمد. یافته ها نشان داد، بین وجود داشتن، دسترسی ، بهره مندی و پایداری غذا بین خانوارهای شهری و روستایی تفاوت معنی وجود دارد به این معنی که میانگین این چهار بعد امنیت غذایی در خانوار های شهری استان البرز بالاتر از خانوار های روستایی است. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد، بین ویژگی های خانوار، ویژگی های اقتصادی، بهره مندی از گروه های غذایی مختلف، سازه های های ترویجی و آگاهی های تغذیه ای و امنیت غذایی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. علاوه براین، نتیجه رگرسیون چندگانه نشان داد بهره مندی از گروه های مختلف غذایی، ویژگی های اقتصادی (برخورداری از تعداد اقلام زندگی) و تعداد افراد شاغل در خانوار 34 درصد امنیت غذایی خانوارهارا تبیین می کند. در نهایت، بر مبنای نتایج حاصل از پژوهش، موارد زیر پیشنهاد شد: - ایجاد بازارچه ها و تعاونی های توزیع موادغذایی بر اساس اصول و ضوابط علمی در مناطق روستایی دورافتاده. - شناسایی و بیمه کردن خانوارهای که بیکاری فصلی دارند.